Chúng ta có thể thấy rằng ngòi ong có răng cưa. Những lưỡi răng cưa này giống như một cây lao, với mục đích đâm được càng sâu càng tốt. Các múi cơ kết nối ngòi với túi nọc độc, từ đó một chất độc phá hủy tế bào được bơm vào lỗ của ngòi ong.
Rõ ràng là ngòi ong được tạo ra để bị mắc dính lại trong cơ thể kẻ thù, trong khi ngòi ong bắp cày có thể rút ra dễ dàng và quan trọng hơn là có thể tiếp tục đâm chích kẻ khác. Thật vậy, một con ong bắp cày có thể chích nhiều lần mà không chết, và chỉ dùng mỗi lần một lượng nhỏ nọc độc, trong khi những con ong khác sẽ chỉ chích một lần duy nhất và dùng hết lượng nọc độc đang có.
Tuy nhiên, những con ong chỉ chết khi chích động vật có vú hoặc những con chim. Khi chích các loài côn trùng khác, chúng có thể dễ dàng rút ngòi ra.
Nhưng tại sao ong phải chết sau khi chích?
Khi một con ong chích một động vật có vú, nó đâm ngòi sâu vào da để tiêm nọc độc và bị mắc kẹt. Nó buộc phải dứt ngòi ra khỏi cơ thể, cùng với một phần của đường tiêu hóa, múi cơ và dây thần kinh. Vết thương lớn ở bụng này sẽ làm ong chết vài phút sau đó.
Trong khi đó, ngòi ong nếu không được lấy ra, có thể tiếp tục làm nhiệm vụ tiêm hết nọc độc. Các tế bào thần kinh cùng với các múi cơ của ngòi ong. Các gai trên ngòi di chuyển tới lui để đâm sâu hơn vào da. Và chất độc từ túi nọc độc được tiếp tục bơm vào chỗ vết thương, có thể kéo dài đến 10 phút sau khi ong chết.
Tại sao loài ong không tạo ra cái ngòi có thể rút ra được?
Lý do cho hành vi tự sát này là gì
Điều ngạc nhiên là từ quan điểm tiến hóa thì việc một con ong chết sau khi chích là hợp lý. Những con ong thợ giúp bảo vệ tổ và không có nhiệm vụ sinh sản, nên để đảm bảo duy trì nòi giống đây là cách duy nhất chúng có thể giúp bảo vệ cho tổ ong và những con ong có khả năng sinh sản.
Khoan đã, vậy là ong thợ không thể sinh sản được?
Đúng vậy. Ong thợ là những người lính cảm tử của bầy ong. Chúng thu thập phấn hoa, mật hoa, và bảo vệ tổ ong. Tất cả ong thợ đều là những con cái vô sinh. Chỉ có ong chúa đẻ trứng và ong đực thụ tinh. Loài ong sinh sôi nảy nở qua quá trình được gọi là tách đàn: một nửa bầy ong sẽ rời khỏi bầy và đi nơi khác xây tổ mới.
Nếu bạn thấy hứng thú với hành trình tách bầy, bạn có thể tìm hiểu thêm tại ĐÂY.
Quay lại chủ đề chính, khi ong thợ chịu trách nhiệm bảo vệ tổ, chúng là những con duy nhất trong bầy có khả năng tấn công (chích), không như ong đực. Ong chúa chỉ tấn công để tạo uy thế với những con ong chúa khác.
Theo một cách diễn giải khác, sự hy sinh của những con ong thợ là cần thiết để chống trả những kẻ trộm ấu trùng và mật ong, đảm bảo sự sinh tồn của cả bầy.
Nhưng tại sao chúng phải chấp nhận mất đi ngòi còn loài ong bắp cày thì không bị như vậy?
Các nhà sinh học tin rằng ong bắp cày không cần đến cách thức tấn công này để tự vệ, bởi vì tổ của chúng không có mật ong, và cũng khó tiếp cận hơn nên hiếm khi bị tấn công.
Có hai thuyết tiến hóa liên quan đến điều thú vị này.
Thuyết đầu tiên cho rằng ngòi ong đã phát triển từ sớm trong quá trình tiến hóa, ngay cả trước khi các loài động vật có vú xuất hiện.
Thuyết thứ hai thì cho rằng cả ong và động vật có vú đã phát triển cùng thời điểm. Việc mất đi ngòi ong khi tấn công một loài động vật có vú là nhằm để chiếm ưu thế hơn vì như vậy chúng sẽ tiêm được nhiều chất độc vào cơ thể đối thủ hơn. Cùng lúc đó, nó sẽ phát ra tín hiệu tấn công cho những con ong ở gần đó.
Tóm lại, ong là một loài vật tuyệt diệu và rất cần thiết cho hệ sinh thái. Chúng tạo ra mật ong, phấn hoa, keo ong và sáp ong làm phong phú cho cuộc sống của chính chúng ta. Còn ong bắp cày thì hỗ trợ thụ phấn và loài bỏ các loài côn trùng khác.
NGUỒN THAM KHẢO:
